Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

cause to cover

  • 1 superextendo

    sŭpĕr-extendo, ĕre, 3, v. a., to stretch over, cause to cover:

    in aliquo cutem,

    Vulg. Ezek. 37, 6. —
    II.
    To stretch excessively:

    nos,

    Vulg. 2 Cor. 10, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > superextendo

  • 2 operio

    ŏpĕrĭo, ŭi, ertum, 4 (archaic fut. operibo: ego operibo caput, Pompon. ap. Non. 507, 33; imperf. operibat, Prop. 4, 12, 35), v. a. [pario, whence the opp. aperio, to uncover; cf. paro], to cover, cover over any thing (class.; syn.: tego, velo, induo).
    I.
    Lit.
    A.
    Operire capita, Plaut. Poen. 3, 4, 34; cf.:

    capite operto esse,

    Cic. Sen. 10, 34:

    operiri umerum cum toto jugulo,

    Quint. 11, 3, 141; id. praef. § 24.—Esp., of clothing:

    aeger multā veste operiendus est,

    Cels. 3, 7 fin.; so in Vulg. Isa. 58, 7; id. Ezech. 18, 7 et saep.:

    fons fluctu totus operiretur, nisi,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 118:

    summas amphoras auro et argento,

    Nep. Hann. 9, 3:

    mons nubibus,

    Ov. P. 4, 5, 5:

    (rhombos) quos operit glacies Maeotica,

    Juv. 4, 42.—Comically: aliquem loris, to cover over, i. e. to lash soundly, Ter. Ad. 2, 1, 28:

    reliquias malae pugnae,

    i. e. to bury, Tac. A. 15, 28:

    operiet eos formido,

    Vulg. Ezech. 7, 18; id. Jer. 3, 25.—
    B.
    Transf., to shut, close (syn.:

    claudo, praecludo, obsero): fores,

    Plaut. Men. 2, 3, 1:

    ostium,

    Ter. Heaut. 5, 1, 33:

    iste opertā lecticā latus est,

    Cic. Phil. 2, 41, 106: oculos, to shut, close (opp. patefacere), Plin. 11, 37, 55, § 150; cf.:

    opertos compressosve (oculos),

    Quint. 11, 2, 76.—
    II.
    Trop.
    1.
    To hide, conceal, keep from observation, dissemble:

    quo pacto hoc operiam?

    Ter. Hec. 4, 4, 6 Bentl. (al. aperiam):

    non in oratione operiendā sunt quaedam,

    Quint. 2, 13, 12:

    quotiens dictu deformia operit,

    id. 8, 6, 59; cf. id. 5, 12, 18:

    luctum,

    Plin. Ep. 3, 16, 6:

    domestica mala tristitia,

    Tac. A. 3, 18.—
    2.
    To overwhelm, burden, [p. 1268] as with shame, etc. (only in part. perf. pass.):

    contumeliis opertus,

    loaded, overwhelmed, Cic. Verr. 2, 4, 50, § 111; cf.:

    judicia operta dedecore et infamiā,

    id. Clu. 22, 61:

    infamiā,

    Tac. H. 3, 69.—
    3.
    Of sin, to atone for, cover, cause to be forgotten (eccl. Lat.):

    qui converti fecerit peccatorem, operiet multitudinem peccatorum,

    Vulg. Jac. 5, 20; id. 1 Pet. 4, 8.— ŏpertus, a, um, P. a., hidden, concealed (class.):

    operta quae fuere, aperta sunt,

    Plaut. Capt. 3, 3, 9:

    res,

    Cic. Fin. 2, 2, 5:

    operta bella,

    Verg. G. 1, 465:

    cineres,

    Hor. C. 2, 8, 9:

    hamum,

    id. S. 1, 16, 50.—As subst.: ŏpertum, i, n., a secret place or thing, a secret; an ambiguous answer, dark oracle, etc.:

    Apollinis operta,

    the dark, ambiguous oracles, Cic. Div. 1, 50, 115:

    telluris operta subire,

    the depths, Verg. A. 6, 140: opertum Bonae Deae, the secret place or secret service, Cic. Par. 4, 2, 32:

    litterarum,

    a secret, Gell. 17, 9, 22.— Adv.: ŏpertē, covertly, figuratively (post-class.):

    operte et symbolice,

    Gell. 4, 11, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > operio

  • 3 premō

        premō essī, essus, ere    [PREM-], to press: ad pectora natos, V.: anguem humi, to tread on, V.: membra paterna rotis, i. e. drove her chariot over the body, O.: trabes Premunt columnas, press upon, H.: ubera plena, i. e. milk, O.: frena manu, grasp, O.: dente frena, champ, O.: grana ore suo, chew, O.: presso molari, with compressed teeth, Iu.: pressum lac, i. e. cheese, V.: quod surgente die mulsere, Nocte premunt, make into cheese, V.: litus, hug the shore, H.— To press out, express, obtain by pressing: pressa tuis balanus capillis, i. e. balsam, H.: oleum, express, H.— To press upon, lie on, rest on, be upon: humum, O.: toros, O.: hoc quod premis habeto, O.: pharetram cervice, O.— To cover, bury, suppress, hide: alqd terrā, H.: Omne lucrum tenebris premebat humus, O.: ossa male pressa, i. e. buried, O.: Conlectum sub naribus ignem, repressing (of a horse), V.— To cover, crown, adorn: ut premerer sacrā lauro, H.: Fronde crinem, V.— To press hard, bear upon, crowd, throng, pursue closely: Hac fugerent Grai, premeret Troiana iuventus, thronged, V.: Hinc Rutulus premit, V.: hostīs ex loco superiore, Cs.: naves cum adversarios premerent acrius, N.: Trīs famulos, i. e. kill., V.: ad retia cervom, chase, V.— To press down, burden, load, freight: Nescia quem premeret, on whose back she sat, O.: pressae carinae, loaded, V.— To press down, depress, cause to sink: sors, quae tollit eosdem, Et premit, O.: mundus ut ad Scythiam Consurgit, premitur, etc., is depressed, V.: dentīs in vite, O.: presso sub vomere, V.: cubito remanete presso, i. e. rest on your couches, H.— To mark, impress: littera articulo pressa tremente, written, O.: multā via pressa rotā, O.— To set out, plant: virgulta per agros, V.: pressae propaginis arcūs, layers, V.— To press down, make deep, impress: vestigio leviter presso: sulcum, draw a furrow, V.: cavernae in altitudinem pressae, Cu.— To press close, compress, close, shut: oculos, V.: fauces, O.: laqueo collum, strangle, H.: praecordia senis, stop the breath, Iu.: quibus illa premetur Per somnum digitis, choked, Iu. — To shorten, keep down, prune: falce vitem, H.: luxuriem falce, O.— To check, arrest: vestigia, V. — To visit frequently, frequent: forum.—Fig., to press, be pressing, burden, oppress, overwhelm, weigh down: necessitas eum premebat: aerumnae, quae me premunt, S.: pressus gravitate soporis, O.: aere alieno premi, Cs.: premi periculis.— To press, press upon, urge, drive, importune, pursue, press hard: cum a me premeretur: Criminibus premunt veris, urge, O.: a plerisque ad exeundum premi, to be importuned, N.: Numina nulla premunt, V.: (deus) Os rabidum fingit premendo, i. e. by his inspiration, V.— To follow up, press home, urge, dwell upon: argumentum etiam atque etiam: (vocem) pressit, i. e. laid to heart, V.— To cover, hide, conceal: dum nocte premuntur, V.: iam te premet nox, H.— To lower, pull down, humble, degrade, disparage, depreciate: premebat eum factio, kept him down, L.: hunc prensantem premebat nobilitas, opposed his candidacy, L.: arma Latini, V.: opuscula (opp. laudet ametque), H.— To compress, abridge, condense: haec Zeno sic premebat.— To check, arrest, repress, restrain: cursum ingeni tui, Brute, premit haec clades: vocem, to be silent, V. — To surpass, exceed, overshadow: Facta premant annos, O.: ne prisca vetustas Laude pudicitiae saecula nostra premat, O.— To keep down, rule: ventos imperio, V.: Mycenas servitio, V.
    * * *
    premere, pressi, pressus V
    press, press hard, pursue; oppress; overwhelm

    Latin-English dictionary > premō

  • 4 obscuro

    obscūro, āvi, ātum, 1, v. a. [id.], to render dark, to darken, obscure (class.; syn.: obumbro, opaco).
    I.
    Lit.:

    obscuratur et offunditur luce solis lumen lucernae,

    Cic. Fin. 3, 14, 45:

    nitor solis,

    Cat. 66, 3:

    finitimas regiones eruptione Aetnaeorum ignium,

    id. N. D. 2, 38, 96:

    caelum nocte atque nubibus obscuratum,

    Sall. J. 38, 5:

    volucres Aethera obscurant pennis,

    Verg. A. 12, 253: nebula caelum obscurabat, Sall. Fragm. ap. Non. 489, 10: obscuratus sol, obscured, [p. 1241] eclipsed, Cic. Rep. 1, 16, 25; 2, 10, 17; Tac. A. 14, 12; Vulg. Matt. 24, 29; id. Apoc. 9, 2; Val. Max. 8, 11, ext. 1:

    visus obscuratus,

    dimmed eyesight, Plin. 8, 27, 41, § 99.—
    B.
    Transf., to hide, conceal, cover; to render invisible or imperceptible:

    neque nox tenebris obscurare coetus nefarios potest,

    Cic. Cat. 1, 3, 6:

    caput obscurante lacernā,

    Hor. S. 2, 7, 55:

    caput dextra,

    Petr. 134:

    dolo ipsi et signa militaria obscurati,

    concealed, kept out of sight, Sall. J. 49, 5:

    nummus in Croesi divitiis obscuratur,

    disappears, is lost, Cic. Fin. 4, 12, 3:

    tenebrae non obscurabuntur a te,

    Vulg. Psa. 138, 12.—
    II.
    Trop.
    A.
    To blind, darken, becloud the understanding:

    scio amorem tibi Pectus obscurasse,

    Plaut. Trin. 3, 2, 41.—
    B.
    Of speech, to obscure, render indistinct; to deliver or express indistinctly: si erunt mihi plura ad te scribenda, allêgoriais obscurabo, Cic. Att. 2, 20, 3:

    nihil dicendo,

    id. Clu. 1, 1:

    aliquid callide,

    Quint. 5, 13, 41; cf. id. 8, 2, 18:

    stilum affectatione,

    to render obscure, Suet. Tib. 70.—
    C.
    Of sound, to pronounce indistinctly:

    (M) neque eximitur sed obscuratur,

    is pronounced indistinctly, Quint. 9, 4, 40: vocem, to render dull or indistinct, id. 11, 3, 20.—
    D.
    To obscure, cover with obscurity; to render unknown: paupertas quorum obscurat nomina, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Trag. v. 73 Vahl.):

    fortuna res cunctas ex lubidine magis, quam ex vero celebrat obscuratque,

    Sall. C. 8, 1.—
    E.
    (Acc. to I. B.) To suppress, hide, conceal:

    quod obscurari non potest,

    Cic. Arch. 11, 26:

    laudes,

    id. Marcell. 9, 31:

    veritatem,

    Quint. 4, 2, 64.—Hence, to obscure, cause to be forgotten, render of no account:

    magnitudo lucri obscurabat periculi magnitudinem,

    Cic. Verr. 2, 3, 57, § 131.—In pass.: obscurari, to become obscure or of no account, to grow obsolete, etc.:

    sin dicit obscurari quaedam nec apparere, quia valde parva sint, nos quoque concedimus,

    id. Fin. 4, 12, 29:

    omnis eorum memoria sensim obscurata est et evanuit,

    id. de Or. 2, 23, 95; cf. id. Fragm. ap. Mart. Cap. 5, § 509:

    obscurata vocabula,

    obsolete, Hor. Ep. 2, 2, 115.

    Lewis & Short latin dictionary > obscuro

  • 5 onero

    ŏnĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [onus].
    I.
    To load, lade, burden, freight with any thing (class.).
    A.
    Lit.:

    navim magnam multis mercibus,

    Plaut. Men. prol. 25:

    naves, ad celeritatem onerandi subductionesque, paulo facit humiliores,

    for loading expeditiously, Caes. B. G. 5, 1:

    jumenta,

    Sall. J. 75, 6:

    naves commeatu, etc.,

    id. ib. 86, 1:

    costas aselli pomis,

    Verg. G. 1, 274:

    tauri cervix oneratur aratro,

    is loaded, burdened, Ov. A. A. 1, 19:

    aures lapillis,

    id. ib. 3, 129; cf.:

    umerum pallio,

    Ter. Phorm. 5, 6, 4:

    ventrem,

    to load, fill, Sall. Or. Rep. Ord. 1:

    epulis onerari,

    to overload, gorge one's self, Ov. P. 1, 10, 31:

    vino et epulis onerati,

    Sall. J. 76, 6:

    cibus, qui in aegritudine alat neque oneret,

    without oppressing the stomach, Plin. 29, 3, 11, § 48:

    vaccas,

    to cause them to be covered, Pall. 8, 4.—
    2.
    Transf., in gen., to load, cover ( poet.):

    dapibus mensas onerare,

    to cover, Verg. G. 4, 133:

    manusque ambas jaculis oneravit acutis,

    id. A. 10, 868:

    jaculo palmas oneravit acuto,

    i. e. armed, id. ib. 11, 574 (but armavit is the better read.; v. Forbig. ad loc.): membra [p. 1266] sepulcro, id. ib. 10, 558; cf.:

    ossa aggere terrae,

    id. ib. 11, 212:

    aliquem saxis,

    to stone, Phaedr. 3, 2, 4.—
    B.
    Trop., to load, burden, weary; to oppress, overwhelm, overload (with good or evil; cf. Forbig. ad Verg. A. 10, 620), etc.:

    me amoenitate oneravit dies,

    has overwhelmed me, Plaut. Capt. 4, 1, 7.:

    laetitiā senem,

    id. ib. 4, 2, 47:

    malignitateomnis mortalis,

    id. ib. 3, 1, 5:

    diem commoditatibus,

    Ter. Phorm. 5, 6, 1:

    aliquem mendaciis,

    Cic. Fam. 3, 10, 7; cf. Plaut. Mil. 3, 3, 61:

    judicem argumentis,

    id. N. D. 3, 3, 8:

    aethera votis,

    Verg. A. 9, 24:

    verbis lassas onerantibus aures,

    Hor. S. 1, 10, 10:

    aliquem pugnis,

    Plaut. Am. 1, 1, 172:

    maledictis,

    id. Ps. 1, 3, 123; cf.

    contumeliis,

    Cic. Phil. 2, 38, 99; for which only absol. Sejanum, Tac. A. 4. 68:

    aliquem injuriis,

    Ter. And. 5, 1, 8:

    aliquem malis,

    Verg. A. 4, 549:

    aliquem laudibus,

    Liv. 4, 13:

    spe praemiorum,

    id. 35, 11:

    promissis,

    Sall. J. 12, 3:

    honoribus,

    Just. 5, 4, 13.—
    C.
    Transf., to make heavier or more burdensome, to render more oppressive, to heighten, to aggravate (only since the Aug. per.;

    esp. freq. in Tac. and the younger Plin.): injuriam alicujus invidiā,

    Liv. 38, 56 fin.:

    pericula alicujus,

    Tac. A. 16, 30:

    curas,

    id. H. 2, 52:

    delectum avaritiā et luxu,

    to aggravate, make worse, render more odious, id. ib. 4, 14:

    onerat te quaesturae tuae famā, quam ex Bithyniā optimam revexisti,

    Plin. Ep. 8, 24, 8; 1, 8, 5; id. Pan. 24, 1; 73, 6.—
    II.
    To load, stow, or heap up any thing in any thing ( poet.):

    vina cadis,

    Verg. A. 1, 195:

    canistris Dona Cereris,

    id. ib. 8, 180.— Hence, ŏnĕrātus, a, um, P. a., filled, full; with gen.: oneratus frugum et floris Liberi, Pac. ap. Non. 498, 12 (Trag. Rel. p. 95 Rib.).—
    B.
    Loaded, i. e. deceived, befooled:

    ille est oneratus recte,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 115:

    ego illum probe jam oneratum huc admovebo,

    id. Mil. 3, 3, 61.

    Lewis & Short latin dictionary > onero

  • 6 premo

    prĕmo, essi, essum, 3, v. a. [etym. dub.; cf. prelum], to press (class.).
    I.
    Lit.:

    pede pedem alicui premere,

    Plaut. As. 4, 1, 30:

    et trepidae matres pressere ad pectora natos,

    Verg. A. 7, 518:

    veluti qui sentibus anguem Pressit humi nitens,

    id. ib. 2, 379:

    novercae Monstra manu premens,

    id. ib. 8, 288:

    pressit et inductis membra paterna rotis,

    i. e. drove her chariot over her father's body, Ov. Ib. 366:

    trabes Hymettiae Premunt columnas,

    press, rest heavily upon them, Hor. C. 2, 18, 3:

    premere terga genu alicujus,

    Ov. Am. 3, 2, 24:

    ubera plena,

    i. e. to milk, id. F. 4, 769:

    vestigia alicujus,

    to tread in, to follow one's footsteps, Tac. A. 2, 14:

    nudis pressit qui calcibus anguem,

    Juv. 1, 43:

    dente frena,

    to bite, to champ, Ov. M. 10, 704:

    ore aliquid,

    to chew, eat, id. ib. 5, 538; cf.:

    aliquid morsu,

    Lucr. 3, 663:

    presso molari,

    with compressed teeth, Juv. 5, 160:

    pressum lac,

    i. e. cheese, Verg. E. 1, 82.—In mal. part.:

    Hister Peucen premerat Antro,

    forced, Val. Fl. 8, 256:

    uxorem,

    Suet. Calig. 25.—Of animals:

    feminas premunt galli,

    Mart. 3, 57, 17.—
    B.
    Transf.
    1.
    Poet., to bear down upon, to touch:

    premere litora,

    Ov. M. 14, 416:

    litus,

    to keep close to the shore, Hor. C. 2, 10, 3:

    aëra,

    i. e. to fly, Luc. 7, 835.—
    2.
    Poet., to hold fast, hold, firmly grasp:

    premere frena manu,

    Ov. M. 8, 37:

    ferrum,

    to grasp, Sil. 5, 670:

    capulum,

    id. 2, 615.—
    3.
    Poet., to press a place with one's body, i. e. to sit, stand, lie, fall, or seat one's self on any thing:

    toros,

    Ov. H. 12, 30:

    sedilia,

    id. M. 5, 317:

    hoc quod premis habeto,

    id. ib. 5, 135:

    et pictam positā pharetram cervice premebat,

    id. ib. 2, 421:

    humum,

    to lie on the ground, id. Am. 3, 5, 16; cf. id. F. 4, 844:

    frondes tuo premis ore caducas,

    id. M. 9, 650; Sen. Hippol. 510.—
    4.
    To cover, to conceal by covering (mostly poet.):

    aliquid terrā,

    to conceal, bury in the earth, Hor. Epod. 1, 33:

    nonumque prematur in annum,

    kept back, suppressed, id. A. P. 388:

    omne lucrum tenebris alta premebat humus,

    Ov. Am. 3, 8, 36:

    ossa male pressa,

    i. e. buried, id. Tr. 5, 3, 39; Plin. 2, 79, 81, § 191; hence, to crown, to cover or adorn with any thing:

    ut premerer sacrā lauro,

    Hor. C. 3, 4, 18:

    molli Fronde crinem,

    Verg. A. 4, 147:

    canitiem galeā,

    id. ib. 9, 612:

    mitrā capillos,

    Ov. F. 4, 517; cf. Verg. A. 5, 556.—
    5.
    To make, form, or shape any thing by pressing ( poet.):

    quod surgente die mulsere horisque diurnis, Nocte premunt,

    they make into cheese, Verg. G. 3, 400:

    os fingit premendo,

    id. A. 6, 80:

    caseos,

    id. E. 1, 35:

    mollem terram,

    Vulg. Sap. 15, 7; Calp. Ecl. 5, 34.—
    6.
    To press hard upon, bear down upon, to crowd, pursue closely:

    hostes de loco superiore,

    Caes. B. G. 7, 19:

    Pompeiani nostros premere et instare coeperunt,

    id. B. C. 3, 46:

    hac fugerent Graii, premeret Trojana juventus,

    Verg. A. 1, 467:

    Pergamenae naves cum adversarios premerent acrius,

    Nep. Hann. 11, 5:

    hinc Rutulus premit, et murum circumsonat armis,

    Verg. A. 8, 473:

    obsidione urbem,

    Caes. B. G. 7, 32.—Of the pursuit or chase of animals:

    ad retia cervum,

    Verg. G. 3, 413:

    spumantis apri cursum clamore,

    id. A. 1, 324:

    bestias venatione,

    Isid. 10, 282.—
    7.
    To press down, burden, load, freight:

    nescia quem premeret,

    on whose back she sat, Ov. M. 2, 869:

    tergum equi,

    id. ib. 8, 34;

    14, 343: et natat exuviis Graecia pressa suis,

    Prop. 4, 1, 114 (5, 1, 116):

    pressae carinae,

    Verg. G. 1, 303:

    pressus membra mero,

    Prop. 2, 12 (3, 7), 42:

    magno et gravi onere armorum pressi,

    Caes. B. G. 4, 24:

    auro phaleras,

    to adorn, Stat. Th. 8, 567.—
    8.
    To press into, force in, press upon:

    (caprum) dentes in vite prementem,

    Ov. F. 1, 355:

    presso sub vomere,

    Verg. G. 2, 356; cf.:

    presso aratro,

    Tib. 4, 1, 161:

    alte ensem in corpore,

    Stat. Th. 11, 542:

    et nitidas presso pollice finge comas,

    Prop. 3, 8 (4, 9), 14:

    et cubito remanete presso,

    leaning upon, Hor. C. 1, 27, 8. —
    b.
    To make with any thing ( poet.):

    aeternā notā,

    Ov. F. 6, 610:

    littera articulo pressa tremente,

    id. H. 10, 140:

    multā via pressa rotā,

    id. ib. 18, 134.—
    9.
    To press down, let down, cause to sink down, to lower:

    nec preme, nec summum molire per aethera currum,

    Ov. M. 2, 135:

    humanaeque memor sortis, quae tollit eosdem, Et premit,

    id. Tr. 3, 11, 67:

    mundus ut ad Scythiam Rhiphaeasque arduus arces Consurgit, premitur Libyae devexus in Austros,

    sinks down, Verg. G. 1, 240; Sen. Herc. Fur. 155. —
    b.
    In partic.
    (α).
    To set, plant:

    virgulta per agros,

    Verg. G. 2, 346; 26.—
    (β).
    To make or form by pressing down, to make any thing deep, to dig:

    vestigio leviter presso,

    Cic. Verr. 2, 4, 24, § 53; cf.

    (trop.): vestigia non pressa leviter, sed fixa,

    id. Sest. 5, 13:

    sulcum premere,

    to draw a furrow, Verg. A. 10, 296:

    fossam transversam, inter montes pressit (al. percussit),

    Front. Strat. 1, 5:

    fossa pressa,

    Plin. Ep. 10, 69, 4:

    cavernae in altitudinem pressae,

    Curt. 5, 1, 28.—
    (γ).
    To strike to the ground, to strike down:

    tres famulos,

    Verg. A. 9, 329:

    paucos,

    Tac. H. 4, 2.—
    10.
    To press closely, compress, press together, close:

    oculos,

    Verg. A. 9, 487:

    alicui fauces,

    Ov. M. 12, 509:

    laqueo collum,

    to strangle, Hor. Ep. 1, 16, 37:

    angebar ceu guttura forcipe pressus,

    Ov. M. 9, 78:

    presso gutture,

    compressed, Verg. G. 1, 410; cf.:

    siquidem unius praecordia pressit ille (boletus) senis,

    i. e. stopped his breath, Juv. 6, 621:

    quibus illa premetur Per somnum digitis,

    choked, id. 14, 221:

    amplexu presso,

    united, in close embrace, Sen. Oedip. 192:

    oscula jungere pressa,

    to exchange kisses, Ov. H. 2, 94; so,

    pressa basia,

    Mart. 6, 34, 1:

    presso gradu incedere,

    in close ranks, foot to foot, Liv. 28, 14:

    pede presso,

    id. 8, 8.—
    b.
    In partic.
    (α).
    To shorten, tighten, draw in:

    pressis habenis,

    Verg. A. 11, 600 (cf.:

    laxas dure habenas,

    id. ib. 1, 63).—
    (β).
    To keep short, prune:

    Calenā falce vitem,

    Hor. C. 1, 31, 9:

    luxuriem falce,

    Ov. M. 14, 628:

    falce premes umbras (i. e. arbores umbrantes),

    Verg. G. 1, 157; 4, 131:

    molle salictum,

    Calp. Ecl. 5, 110.—
    (γ).
    To check, arrest, stop:

    premere sanguinem,

    Tac. A. 15, 64:

    vestigia pressit,

    Verg. A. 6, 197:

    attoniti pressere gradum,

    Val. Fl. 2, 424 ' dixit, pressoque obmutuit ore, was silent, Verg. A. 6, 155.—
    11.
    To press out, bring out by pressure:

    tenerā sucos pressere medullā,

    Luc. 4, 318; cf.: (equus) collectumque fremens volvit sub naribus ignem, Verg. ap. Sen. Ep. 95, 68, and id. G. 3, 85 Rib.—
    12.
    To frequent: feci ut cotidie praesentem me viderent, habitavi in [p. 1441] oculis, pressi forum, Cic. Planc. 27, 66.—
    II.
    Trop.
    A.
    To press, press upon, oppress, overwhelm, weigh down; to urge, drive, importune, pursue, to press close or hard, etc. (class.):

    ego istum pro suis factis pessumis pessum premam,

    Plaut. Most. 5, 2, 49 Lorenz ad loc.:

    quae necessitas eum tanta premebat, ut, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 34, 97:

    ea, quae premant, et ea, quae impendeant,

    id. Fam. 9, 1, 2:

    aerumnae, quae me premunt,

    Sall. J. 14, 22:

    pressus gravitate soporis,

    bound by heavy, deep sleep, Ov. M. 15, 21:

    cum aut aere alieno, aut magnitudine tributorum, aut injuriā potentium premuntur,

    Caes. B. G. 6, 13:

    invidia et odio populi premi,

    Cic. de Or. 1, 53, 228:

    premi periculis,

    id. Rep. 1, 6, 10:

    cum a me premeretur,

    id. Verr. 2, 1, 53, § 139; cf.:

    aliquem verbo,

    id. Tusc. 1, 7, 13:

    criminibus veris premere aliquem,

    Ov. M. 14, 401:

    cum a plerisque ad exeundum premeretur, exire noluit,

    was pressed, urged, importuned, Nep. Ages. 6, 1:

    a Pompeii procuratoribus sescentis premi coeptus est,

    Cic. Att. 6, 1, 3: numina nulla premunt;

    mortali urgemur ab hoste,

    Verg. A. 10, 375:

    premere reum voce, vultu,

    Tac. A. 3, 67:

    crimen,

    to pursue obstinately, Quint. 7, 2, 12:

    confessionem,

    to force a confession from one, id. 7, 1, 29:

    argumentum etiam atque etiam,

    to pursue steadily, Cic. Tusc. 1, 36, 88:

    ancipiti mentem formidine pressus,

    Verg. A. 3, 47:

    maerore pressa,

    Sen. Oct. 103:

    veritate pressus negare non potuit,

    overcome, overpowered, Lact. 4, 13.—
    B.
    Transf.
    1.
    To repress, hide, conceal (mostly poet.):

    dum nocte premuntur,

    Verg. A. 6, 827:

    curam sub corde,

    id. ib. 4, 332:

    odium,

    Plin. Pan. 62:

    iram,

    Tac. A. 6, 50:

    pavorem et consternationem mentis vultu,

    id. ib. 13, 16:

    interius omne secretum,

    Sen. Ep. 3, 4:

    dolorem silentio,

    Val. Max. 3, 3, 1 ext.; cf. silentia, Sil. 12, 646:

    aliquid ore,

    Verg. A. 7, 103:

    jam te premet nox,

    Hor. C. 1, 4, 16.—
    2.
    To lower, diminish, undervalue, disparage, depreciate:

    premendorum superiorum arte sese extollebat,

    Liv. 22, 12:

    arma Latini,

    Verg. A. 11, 402:

    opuscula ( = deprimere atque elevare),

    Hor. Ep. 1, 19, 36:

    famam alicujus,

    Tac. A. 15, 49:

    premere ac despicere,

    Quint. 11, 1, 16:

    premere tumentia, humilia extollere,

    id. ib. 10, 4, 1.—
    b.
    To surpass, exceed:

    facta premant annos,

    Ov. M. 7, 449:

    ne prisca vetustas Laude pudicitiae saecula nostra premat,

    id. P. 3, 1, 116:

    quantum Latonia Nymphas Virgo premit,

    Stat. S. 1, 2, 115.—
    c.
    To rule ( poet.):

    dicione premere populos,

    Verg. A. 7, 737:

    imperio,

    id. ib. 1, 54:

    Mycenas Servitio premet,

    id. ib. 1, 285.—
    3.
    To suppress, pull down, humble, degrade:

    quae (vocabula) nunc situs premit,

    Hor. Ep. 2, 2, 118:

    nec premendo alium me extulisse velim,

    Liv. 22, 59, 10; cf. id. 39, 41, 1:

    premebat reum crimen,

    id. 3, 13, 1.—
    4.
    To compress, abridge, condense:

    haec enim, quae dilatantur a nobis, Zeno sic premebat,

    Cic. N. D. 2, 7, 20.—
    5.
    To check, arrest, repress, restrain:

    cursum ingenii tui, Brute, premit haec importuna clades civitatis,

    Cic. Brut. 97, 332:

    sub imo Corde gemitum,

    Verg. A. 10, 464:

    vocem,

    to be silent, id. ib. 9, 324:

    sermones vulgi,

    to restrain, Tac. A. 3, 6.—
    6.
    To store up, lay up in the mind, muse upon:

    (vocem) ab ore Eripuit pater ac stupefactus numine pressit,

    Verg. A. 7, 119.—Hence, pressus, a, um, P. a.
    I.
    Moderate, slow, suppressed, kept down.
    A.
    Lit.:

    presso pede eos retro cedentes principes recipiebant,

    Liv. 8, 8, 9:

    presso gradu,

    id. 28, 14, 14; cf.:

    pressoque legit vestigia gressu,

    Ov. M. 3, 17.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of the voice or manner, subdued:

    haec cum pressis et flebilibus modis, qui totis theatris maestitiam inferant,

    Cic. Tusc. 1, 44, 106.—
    2.
    Of color, lowered, depressed; hence, dark, gloomy:

    color pressus,

    Pall. 4, 13, 4:

    color viridi pressior,

    Plin. 35, 6, 13, § 32:

    spadices pressi,

    Serv. Verg. G. 3, 82.—
    II.
    Esp., of an orator or of speech.
    A.
    Compressed, concise, plain, without ornament (class.):

    fiunt pro grandibus tumidi, pressis exiles, fortibus temerarii, etc.,

    Quint. 10, 2, 16:

    cum Attici pressi et integri, contra Asiani inflati et inanes haberentur,

    id. 12, 10, 18.—Of style:

    pressa et tenuia, et quae minimum ab usu cotidiano recedant,

    Quint. 10, 1, 102:

    pressus et demissus stilus,

    Plin. Ep. 1, 8, 5; Quint. 4, 2, 117.— Comp.: in concionibus pressior, et circumscriptior, et adductior, more moderate, keeping more within bounds, Plin. Ep. 1, 16, 4.—
    B.
    Close, exact, accurate:

    Thucydides ita verbis aptus et pressus, ut,

    Cic. de Or. 2, 13, 56: quis te fuit umquam in partiundis rebus pressior? more exact, more accurate, id. Fragm. ap. Non. 364, 24:

    sicuti taxare pressius crebriusque est, quam tangere,

    Gell. 2, 6, 5:

    quod (periculum) observandum pressiore cautelā censeo,

    stricter, greater, App. M. 5, p. 160, 36:

    cogitationes pressiores,

    id. ib. 5, p. 163, 32.—So of sounds, precise, intelligible:

    (lingua) vocem profusam fingit atque sonos vocis distinctos et pressos facit,

    Cic. N. D. 2, 59, 149.—Hence, adv.: pressē, with pressure, violently (class.): artius pressiusque conflictata, Atei. Capito ap. Gell. 10, 6, 2.—
    B.
    Closely, tightly.
    1.
    Lit.:

    vites pressius putare,

    Pall. 12, 9:

    pressius colla radere,

    Veg. Vet. 1, 56.—
    2.
    Trop.
    a.
    Of pronunciation, shortly, neatly, trimly:

    loqui non aspere, non vaste, non rustice, sed presse, et aequabiliter, et leniter,

    Cic. de Or. 3, 12, 45; id. Off. 1, 37, 133.—
    b.
    Of the mode of expression, etc., concisely, not diffusely:

    definire presse et anguste,

    Cic. Or. 33, 117:

    abundanter dicere, an presse,

    Quint. 8, 3, 40:

    pressius et astrictius scripsi,

    Plin. Ep. 3, 18, 10.—
    (β).
    Without ornament, simply:

    unum (genus oratorum) attenuate presseque, alterum sublate ampleque dicentium,

    Cic. Brut. 55, 202:

    aliquid describere modo pressius, modo elatius,

    Plin. Ep. 4, 14, 3.—
    (γ).
    Closely, exactly, correctly, accurately:

    mihi placet agi subtilius, et pressius,

    Cic. Fin. 4, 10, 24:

    definiunt pressius,

    id. Tusc. 4, 7, 14:

    anquisitius, et exactius pressiusque disserere,

    Gell. 1, 3, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > premo

  • 7 obscūrō

        obscūrō āvī, ātus, āre    [obscurus], to render dark, darken, obscure: obscuratur luce solis lumen lucernae: caelum nocte obscuratum, S.: volucres Aethera obscurant pennis, V.: obscuratus sol, eclipsed.—To hide, conceal, cover, shroud, darken, veil: neque nox tenebris obscurare coetūs nefarios potest: caput obscurante lacernā, H.: dolo ipsi obscurati, kept out of sight, S.—Fig., of speech, to obscure, render indistinct, express indistinctly: nihil dicendo.—To render unknown, bury in oblivion: fortuna res celebrat obscuratque, S.—To suppress, hide, conceal: tuas laudes.—To cause to be forgotten, render insignificant: periculi magnitudinem: eorum memoria sensim obscurata est: obscurata vocabula, obsolete, H.
    * * *
    obscurare, obscuravi, obscuratus V
    darken, obscure; conceal; make indistinct; cause to be forgotten

    Latin-English dictionary > obscūrō

  • 8 suffundo

    suffundere, suffudi, suffusus V
    pour in/on; cause to well up to surface; cover/fill with liquid that wells up

    Latin-English dictionary > suffundo

  • 9 compleo

    com-plĕo ( conp-), ēvi, ētum, 2 (contr. forms: complerunt, complerint, complerat, complesse, etc., for compleverunt, etc., very often), v. a. [pleo, whence suppleo, plenus], to fill up, fill full, fill out (class. in prose and poetry).
    I.
    Lit., of material objects.
    A.
    In gen., with acc. of place, vessel, etc., filled.
    (α).
    Alone:

    hostes fossam complent,

    Caes. B. G. 5, 40; Auct. B. Hisp. 16; Tac. H. 2, 25:

    tune aut inane quicquam putes esse, cum ita conpleta et conferta sint omnia, ut, etc.,

    Cic. Ac. 2, 40, 125:

    metu, ne compleantur navigia,

    Liv. 41, 3, 2:

    deducunt socii navis et litora conplent,

    Verg. A. 3, 71:

    conplebant Laidos aedes (amatores),

    Prop. 2, 6, 1:

    corpora quae loca complerent,

    occupy space, Lucr. 1, 522:

    legiones cum loca Camporum complent,

    id. 2, 324:

    milites complent murum,

    Caes. B. G. 7, 27:

    vigiles domum Flavii complevere,

    Tac. H. 3, 69; id. A. 15, 33:

    scrobem ad medium,

    Col. Arb. 4, 5:

    non bene urnam,

    Ov. M. 12, 616:

    vascula,

    Quint. 1, 2, 28:

    paginam,

    to fill out, write full, Cic. Att. 13, 34 fin.:

    speluncas, of the winds,

    Lucr. 6, 197.—
    (β).
    With abl. of material, etc.:

    fossas sarmentis et virgultis,

    Caes. B. G. 3, 18:

    totum prope caelum... humano genere conpletum est,

    Cic. Tusc. 1, 12, 28:

    mundum animorum multitudine,

    id. Div. 2, 58, 119:

    bestiis omnium gentium circum conplere,

    Liv. 44, 9, 4:

    naufragorum trepidatione passim natantium flumen conpleverunt,

    id. 42, 62, 6:

    Hispanias Gallias Italiam monumentis ingentium rerum,

    id. 30, 28, 4:

    quos (gradus) ubi accusator concitatis hominibus complerat,

    Cic. Clu. 34, 93:

    munus Apolline dignum libris,

    Hor. Ep. 2, 1, 217:

    late loca milite,

    Verg. A. 2, 495:

    naves serpentibus,

    Nep. Hann. 11, 6:

    amphoras plumbo,

    id. ib. 9, 3:

    statuas aëneas pecuniā,

    id. ib. 9, 3:

    horrea messibus,

    Luc. 3, 66:

    complentur moenia et tecta maerentium turbā,

    Tac. A. 3, 1:

    Palatium multitudine et clamoribus complebant,

    id. ib. 14, 61:

    virgultibus et cratibus et corporibus exanimis complere lossas,

    id. ib. 4, 51; cf.

    also: et terrae... stirpium renovatione complentur,

    Cic. N. D. 2, 51, 128.—
    (γ).
    With gen.:

    conviviumque vicinorum cottidie conpleo,

    Cic. Sen. 14, 46:

    cum completus jam mercatorum carcer esset,

    id. Verr. 2, 5, 57, § 147:

    quae causa... ararum conpleverit urbis,

    Lucr. 5, 1162.—
    B.
    Esp.
    1.
    In milit. lang.
    a.
    To make the army, a legion, etc., of a full number, to complete, fill up:

    legiones in itinere,

    Caes. B. C. 1, 25:

    cohortes pro numero militum complet,

    Sall. C. 56, 1; Nep. Milt. 5, 1:

    legione completā per maniplos,

    Sil. 8, 119.—
    b.
    To man, fill with men:

    classem Romanam sociis navalibus,

    Liv. 24, 11, 9:

    naves colonis pastoribusque,

    Caes. B. C. 1, 56; cf.:

    has (naves) sagittariis tormentisque compleverunt,

    id. ib. 2, 4:

    naves bis denas aut plures,

    Verg. A. 11, 327 Serv.—
    2.
    To fill, impregnate:

    alias (mulieres),

    Lucr. 4, 1249; 4, 1275.—
    3.
    Transf., of light, sound, etc. (freq.).
    a.
    To fill with light, maké full:

    ut cuncta suā luce conpleat (sol),

    Cic. Rep. 6, 17, 17:

    mundum suā luce,

    id. N. D. 2, 46, 119:

    terras largā luce,

    id. ib. 2, 19, 43:

    orbem (luna),

    Tib. 2, 4, 18:

    lunae se cornua lumine complent,

    Verg. A. 3, 645:

    quod maria ac terras omnis caelumque rigando Conpleat (sol),

    Lucr. 5, 595.—
    b.
    To fill with sound, cause to resound, etc., to fill, make full:

    omnia clamoribus,

    Lucr. 4, 1014:

    omnia vocibus,

    id. 5, 1065:

    nemus querellis,

    id. 2, 358; cf.:

    nemus timendā voce,

    Hor. Epod. 6, 9:

    aëra tinnitibus et murmure,

    Ov. M. 14, 537:

    atria ululatu,

    id. ib. 5, 153:

    atria fremitu,

    id. ib. 5, 3 et saep.:

    fremitu aequora,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 37:

    aures (sonus),

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. id. Agr. 3, 1, 3:

    caelum clamore,

    Sen. Herc. Oet. 798: aures sermonibus, Claud. Cons. Prob. et Olyb. 31: clamor omnia variis terrentium ac paventium vocibus complet, Liv. 5, 21, 11.—
    c.
    Of odors, etc.:

    omnia primo motu ac spiritu suo, vini, unguenti, corporis odore complesset,

    Cic. Verr. 2, 3, 12, § 31; cf. Veg. Vet. 1, 17, 3. —
    4.
    Transf., to cover, overwhelm:

    Dianam (i. e. simulacrum) coronis et floribus,

    i. e. to deck, adorn, Cic. Verr. 2, 4, 35, § 77:

    vortentibus Telebois telis conplebantur corpora,

    Plaut. Am. 1, 1, 95.—
    5.
    To fill, sate with food or drink:

    multo cibo et potione,

    Cic. Tusc. 5, 35, 100:

    se flore Liberi,

    Plaut. Cist. 1, 2, 8:

    haec avis scribitur conchis se solere conplere,

    Cic. N. D. 2, 49, 124.—
    II.
    Trop.
    A.
    To supply fully, furnish abundantly:

    exercitum omni copiā,

    Caes. B. C. 2, 25 fin.
    B.
    To fill with any notion, story, desire, humor, passion:

    completi sunt animi auresque vestrae, me... obsistere, etc.,

    Cic. Agr. 3, 1, 3:

    reliquos (milites) bonā spe,

    Caes. B. C. 2, 21:

    aliquem gaudio,

    Cic. Fin. 5, 24, 69:

    taedio,

    Quint. 8, 6, 14:

    animos robore,

    Luc. 5, 412:

    omnia luctu,

    Sall. C. 51, 9:

    omnia terrore,

    Liv. 34, 9, 13:

    cuncta pavore,

    Curt. 3, 13, 10 al. —With gen.:

    aliquem erroris et dementiae,

    Plaut. Am. 1, 2, 9:

    aliquem flagitii et formidinis,

    id. Men. 5, 5, 3.—
    C.
    To make complete or perfect, to finish; of a promise, to fulfil it:

    lustrationem (annuam) menstruo spatio (luna),

    Cic. N. D. 1, 31, 87; cf. Verg. A. 5, 46:

    his rebus completis legiones reduci jussit,

    Caes. B. C. 3, 46 (Dinter, ex conj., comparatis):

    nocturnum erat sacrum, ita ut ante mediam noctem conpleretur,

    Liv. 23, 35, 15:

    studia,

    Gell. 13, 5:

    conplent ea beatissimam vitam,

    Cic. Fin. 5, 24, 71; cf. id. ib. 3, 13, 43; id. Tusc. 5, 16, 47:

    summam promissi,

    id. Verr. 2, 3, 49, § 116:

    rerum humanarum sorte completā,

    Curt. 10, 6, 6 al. —
    2.
    Of time, to finish, complete:

    Gorgias centum et septem conplevit annos,

    Cic. Sen. 5, 13:

    cum VII. et LXX. annos complesset,

    Nep. Att. 21, 1:

    Corvinus centesimum annum complevit,

    Val. Max. 8, 13, 1; Lact. Op. Dei, 4, 3; cf.:

    sua fata,

    Ov. Tr. 4, 10, 77:

    sua tempora,

    id. M. 15, 816:

    quinque saecula vitae suae,

    id. ib. 15, 395:

    materna tempora,

    i. e. the time of pregnancy, id. ib. 3, 312; cf. id. ib. 11, 311:

    semel quadrigis, semel desultore misso, vix unius horae tempus utrumque curriculum conplebat,

    Liv. 44, 9, 4.—Hence, complētus, a, um, P. a.
    * A.
    Prop., filled full, full: alveus Tiberis ruderibus, * Suet. Aug. 30.—
    B.
    Trop., complete, perfect:

    completus et perfectus verborum ambitus,

    Cic. Or. 50, 168.—
    * Comp., Gell. 1, 7, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > compleo

  • 10 conpleo

    com-plĕo ( conp-), ēvi, ētum, 2 (contr. forms: complerunt, complerint, complerat, complesse, etc., for compleverunt, etc., very often), v. a. [pleo, whence suppleo, plenus], to fill up, fill full, fill out (class. in prose and poetry).
    I.
    Lit., of material objects.
    A.
    In gen., with acc. of place, vessel, etc., filled.
    (α).
    Alone:

    hostes fossam complent,

    Caes. B. G. 5, 40; Auct. B. Hisp. 16; Tac. H. 2, 25:

    tune aut inane quicquam putes esse, cum ita conpleta et conferta sint omnia, ut, etc.,

    Cic. Ac. 2, 40, 125:

    metu, ne compleantur navigia,

    Liv. 41, 3, 2:

    deducunt socii navis et litora conplent,

    Verg. A. 3, 71:

    conplebant Laidos aedes (amatores),

    Prop. 2, 6, 1:

    corpora quae loca complerent,

    occupy space, Lucr. 1, 522:

    legiones cum loca Camporum complent,

    id. 2, 324:

    milites complent murum,

    Caes. B. G. 7, 27:

    vigiles domum Flavii complevere,

    Tac. H. 3, 69; id. A. 15, 33:

    scrobem ad medium,

    Col. Arb. 4, 5:

    non bene urnam,

    Ov. M. 12, 616:

    vascula,

    Quint. 1, 2, 28:

    paginam,

    to fill out, write full, Cic. Att. 13, 34 fin.:

    speluncas, of the winds,

    Lucr. 6, 197.—
    (β).
    With abl. of material, etc.:

    fossas sarmentis et virgultis,

    Caes. B. G. 3, 18:

    totum prope caelum... humano genere conpletum est,

    Cic. Tusc. 1, 12, 28:

    mundum animorum multitudine,

    id. Div. 2, 58, 119:

    bestiis omnium gentium circum conplere,

    Liv. 44, 9, 4:

    naufragorum trepidatione passim natantium flumen conpleverunt,

    id. 42, 62, 6:

    Hispanias Gallias Italiam monumentis ingentium rerum,

    id. 30, 28, 4:

    quos (gradus) ubi accusator concitatis hominibus complerat,

    Cic. Clu. 34, 93:

    munus Apolline dignum libris,

    Hor. Ep. 2, 1, 217:

    late loca milite,

    Verg. A. 2, 495:

    naves serpentibus,

    Nep. Hann. 11, 6:

    amphoras plumbo,

    id. ib. 9, 3:

    statuas aëneas pecuniā,

    id. ib. 9, 3:

    horrea messibus,

    Luc. 3, 66:

    complentur moenia et tecta maerentium turbā,

    Tac. A. 3, 1:

    Palatium multitudine et clamoribus complebant,

    id. ib. 14, 61:

    virgultibus et cratibus et corporibus exanimis complere lossas,

    id. ib. 4, 51; cf.

    also: et terrae... stirpium renovatione complentur,

    Cic. N. D. 2, 51, 128.—
    (γ).
    With gen.:

    conviviumque vicinorum cottidie conpleo,

    Cic. Sen. 14, 46:

    cum completus jam mercatorum carcer esset,

    id. Verr. 2, 5, 57, § 147:

    quae causa... ararum conpleverit urbis,

    Lucr. 5, 1162.—
    B.
    Esp.
    1.
    In milit. lang.
    a.
    To make the army, a legion, etc., of a full number, to complete, fill up:

    legiones in itinere,

    Caes. B. C. 1, 25:

    cohortes pro numero militum complet,

    Sall. C. 56, 1; Nep. Milt. 5, 1:

    legione completā per maniplos,

    Sil. 8, 119.—
    b.
    To man, fill with men:

    classem Romanam sociis navalibus,

    Liv. 24, 11, 9:

    naves colonis pastoribusque,

    Caes. B. C. 1, 56; cf.:

    has (naves) sagittariis tormentisque compleverunt,

    id. ib. 2, 4:

    naves bis denas aut plures,

    Verg. A. 11, 327 Serv.—
    2.
    To fill, impregnate:

    alias (mulieres),

    Lucr. 4, 1249; 4, 1275.—
    3.
    Transf., of light, sound, etc. (freq.).
    a.
    To fill with light, maké full:

    ut cuncta suā luce conpleat (sol),

    Cic. Rep. 6, 17, 17:

    mundum suā luce,

    id. N. D. 2, 46, 119:

    terras largā luce,

    id. ib. 2, 19, 43:

    orbem (luna),

    Tib. 2, 4, 18:

    lunae se cornua lumine complent,

    Verg. A. 3, 645:

    quod maria ac terras omnis caelumque rigando Conpleat (sol),

    Lucr. 5, 595.—
    b.
    To fill with sound, cause to resound, etc., to fill, make full:

    omnia clamoribus,

    Lucr. 4, 1014:

    omnia vocibus,

    id. 5, 1065:

    nemus querellis,

    id. 2, 358; cf.:

    nemus timendā voce,

    Hor. Epod. 6, 9:

    aëra tinnitibus et murmure,

    Ov. M. 14, 537:

    atria ululatu,

    id. ib. 5, 153:

    atria fremitu,

    id. ib. 5, 3 et saep.:

    fremitu aequora,

    Prop. 2, 16 (3, 8), 37:

    aures (sonus),

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. id. Agr. 3, 1, 3:

    caelum clamore,

    Sen. Herc. Oet. 798: aures sermonibus, Claud. Cons. Prob. et Olyb. 31: clamor omnia variis terrentium ac paventium vocibus complet, Liv. 5, 21, 11.—
    c.
    Of odors, etc.:

    omnia primo motu ac spiritu suo, vini, unguenti, corporis odore complesset,

    Cic. Verr. 2, 3, 12, § 31; cf. Veg. Vet. 1, 17, 3. —
    4.
    Transf., to cover, overwhelm:

    Dianam (i. e. simulacrum) coronis et floribus,

    i. e. to deck, adorn, Cic. Verr. 2, 4, 35, § 77:

    vortentibus Telebois telis conplebantur corpora,

    Plaut. Am. 1, 1, 95.—
    5.
    To fill, sate with food or drink:

    multo cibo et potione,

    Cic. Tusc. 5, 35, 100:

    se flore Liberi,

    Plaut. Cist. 1, 2, 8:

    haec avis scribitur conchis se solere conplere,

    Cic. N. D. 2, 49, 124.—
    II.
    Trop.
    A.
    To supply fully, furnish abundantly:

    exercitum omni copiā,

    Caes. B. C. 2, 25 fin.
    B.
    To fill with any notion, story, desire, humor, passion:

    completi sunt animi auresque vestrae, me... obsistere, etc.,

    Cic. Agr. 3, 1, 3:

    reliquos (milites) bonā spe,

    Caes. B. C. 2, 21:

    aliquem gaudio,

    Cic. Fin. 5, 24, 69:

    taedio,

    Quint. 8, 6, 14:

    animos robore,

    Luc. 5, 412:

    omnia luctu,

    Sall. C. 51, 9:

    omnia terrore,

    Liv. 34, 9, 13:

    cuncta pavore,

    Curt. 3, 13, 10 al. —With gen.:

    aliquem erroris et dementiae,

    Plaut. Am. 1, 2, 9:

    aliquem flagitii et formidinis,

    id. Men. 5, 5, 3.—
    C.
    To make complete or perfect, to finish; of a promise, to fulfil it:

    lustrationem (annuam) menstruo spatio (luna),

    Cic. N. D. 1, 31, 87; cf. Verg. A. 5, 46:

    his rebus completis legiones reduci jussit,

    Caes. B. C. 3, 46 (Dinter, ex conj., comparatis):

    nocturnum erat sacrum, ita ut ante mediam noctem conpleretur,

    Liv. 23, 35, 15:

    studia,

    Gell. 13, 5:

    conplent ea beatissimam vitam,

    Cic. Fin. 5, 24, 71; cf. id. ib. 3, 13, 43; id. Tusc. 5, 16, 47:

    summam promissi,

    id. Verr. 2, 3, 49, § 116:

    rerum humanarum sorte completā,

    Curt. 10, 6, 6 al. —
    2.
    Of time, to finish, complete:

    Gorgias centum et septem conplevit annos,

    Cic. Sen. 5, 13:

    cum VII. et LXX. annos complesset,

    Nep. Att. 21, 1:

    Corvinus centesimum annum complevit,

    Val. Max. 8, 13, 1; Lact. Op. Dei, 4, 3; cf.:

    sua fata,

    Ov. Tr. 4, 10, 77:

    sua tempora,

    id. M. 15, 816:

    quinque saecula vitae suae,

    id. ib. 15, 395:

    materna tempora,

    i. e. the time of pregnancy, id. ib. 3, 312; cf. id. ib. 11, 311:

    semel quadrigis, semel desultore misso, vix unius horae tempus utrumque curriculum conplebat,

    Liv. 44, 9, 4.—Hence, complētus, a, um, P. a.
    * A.
    Prop., filled full, full: alveus Tiberis ruderibus, * Suet. Aug. 30.—
    B.
    Trop., complete, perfect:

    completus et perfectus verborum ambitus,

    Cic. Or. 50, 168.—
    * Comp., Gell. 1, 7, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > conpleo

  • 11 inumbro

    ĭn-umbro, āvi, ātum, 1, v. a., to cast a shadow upon, to shade (mostly poet. and in post-Aug. prose; syn. opaco).
    I.
    Lit.:

    terraque inumbratur,

    Lucr. 5, 289:

    toros obtentu frondis,

    Verg. A. 11, 66:

    forum velis,

    Plin. 19, 1, 6, § 24; Curt. 3, 4, 9; Quint. 12, 10, 60.—
    B.
    Transf.
    1.
    To cause darkness:

    inumbrante vespera,

    Tac. H. 3, 19.—
    2.
    To cover:

    ora coronis,

    Lucr. 3, 913:

    pubem pallio,

    App. M. 10, p. 254: ante genas quam flos juvenilis inumbret, Claud. Prob. et Olyb. 69.—
    3.
    To mark the shadows upon, to mark out, lay out (anteclass.):

    solarium,

    Varr. L. L. 6, § 4 Müll. —
    II.
    Trop., to obscure:

    imperatoris adventu legatorum dignitas inumbratur,

    Plin. Pan. 19, 1:

    inumbrata quies,

    apparent, Dig. 41, 2, 18, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > inumbro

  • 12 obfundo

    offundo ( obf-), ūdi, ūsum, 3, v. a. [obundo]. [p. 1261]
    I.
    To pour before or around; to pour out, pour down (class.).
    A.
    Lit.:

    cibum (avibus),

    Plaut. As. 1, 3, 64; id. Trin. 4, 3, 84.—
    2.
    Transf., mid., to pour itself out; to spread, extend:

    ut piscibus aqua, nobis aër crassus offunditur,

    i. e. surrounds us, Cic. Ac. 2, 25, 81:

    rubor gravissimis quoque viris offunditur,

    Sen. Ep. 11, 3:

    cum ignis oculorum cum eo igne, qui est ob os offusus, se confudit,

    Cic. Univ. 14:

    asinus offunditur,

    tumbles down, App. M. p. 144, 23. —
    B.
    Trop., to pour or spread out any thing over a person or thing:

    quasi noctem quandam rebus offundere,

    Cic. N. D. 1, 3, 6:

    haec indoctorum animis offusa caligo est,

    id. Tusc. 5, 2, 6:

    tamquam si offusa rei publicae sempiterna nox esset,

    id. Rosc. Am. 32, 91:

    omnium rerum terrorem oculis et auribus,

    Liv. 28, 29:

    caliginem oculis,

    id. 26, 45:

    pavorem incompositis,

    id. 10, 5:

    errorem alicui,

    to cause, id. 34, 6: quibus tenebris est offusa hominis cogitatio, Lact. de Ira, 1, 5; id. Inst. 7. 24, 7.—
    II.
    To spread over, i. e. to cover a thing with something.
    A.
    Lit.:

    ut obscuratur et offunditur luce solis lumen lucernae,

    eclipsed, Cic. Fin. 3, 14, 45:

    oculi clarissimā in luce tenebris offusi,

    Val. Max. 2, 7, 6.—
    B.
    Trop.:

    offusus pavore,

    overcome, Tac. A. 11, 31:

    Marcellorum meum pectus memoria obfudit,

    has filled, Cic. Marcell. 4, 10 dub.:

    non existimare se tantis tenebris offusam esse rem pnblicam,

    Val. Max. 3, 8, 3; 2, 7, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > obfundo

  • 13 offundo

    offundo ( obf-), ūdi, ūsum, 3, v. a. [obundo]. [p. 1261]
    I.
    To pour before or around; to pour out, pour down (class.).
    A.
    Lit.:

    cibum (avibus),

    Plaut. As. 1, 3, 64; id. Trin. 4, 3, 84.—
    2.
    Transf., mid., to pour itself out; to spread, extend:

    ut piscibus aqua, nobis aër crassus offunditur,

    i. e. surrounds us, Cic. Ac. 2, 25, 81:

    rubor gravissimis quoque viris offunditur,

    Sen. Ep. 11, 3:

    cum ignis oculorum cum eo igne, qui est ob os offusus, se confudit,

    Cic. Univ. 14:

    asinus offunditur,

    tumbles down, App. M. p. 144, 23. —
    B.
    Trop., to pour or spread out any thing over a person or thing:

    quasi noctem quandam rebus offundere,

    Cic. N. D. 1, 3, 6:

    haec indoctorum animis offusa caligo est,

    id. Tusc. 5, 2, 6:

    tamquam si offusa rei publicae sempiterna nox esset,

    id. Rosc. Am. 32, 91:

    omnium rerum terrorem oculis et auribus,

    Liv. 28, 29:

    caliginem oculis,

    id. 26, 45:

    pavorem incompositis,

    id. 10, 5:

    errorem alicui,

    to cause, id. 34, 6: quibus tenebris est offusa hominis cogitatio, Lact. de Ira, 1, 5; id. Inst. 7. 24, 7.—
    II.
    To spread over, i. e. to cover a thing with something.
    A.
    Lit.:

    ut obscuratur et offunditur luce solis lumen lucernae,

    eclipsed, Cic. Fin. 3, 14, 45:

    oculi clarissimā in luce tenebris offusi,

    Val. Max. 2, 7, 6.—
    B.
    Trop.:

    offusus pavore,

    overcome, Tac. A. 11, 31:

    Marcellorum meum pectus memoria obfudit,

    has filled, Cic. Marcell. 4, 10 dub.:

    non existimare se tantis tenebris offusam esse rem pnblicam,

    Val. Max. 3, 8, 3; 2, 7, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > offundo

  • 14 perfundo

    per-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour over, to wet, moisten, bedew, besprinkle (class.; syn.: umecto, aspergo, imbuo).
    I.
    Lit.:

    aquā ferventi Philodamus perfunditur,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 67:

    fluviis pecus,

    Verg. G. 3, 445:

    greges flumine,

    id. ib. 2, 147:

    perfusus liquidis odoribus,

    Hor. C. 1, 5, 2: postquam perfusus est, had bathed, Auct. Her. 4, 10, 14:

    panis perfusus aquā frigidā,

    Suet. Aug. 77:

    pisces olivo,

    Hor. S. 2, 4, 50:

    aliquem lacrimis,

    Ov. H. 11, 115; so, poet.:

    Aurorae lacrimis perfusus,

    living far in the East, Sil. 3, 332:

    perfundi nardo,

    Hor. Epod. 13, 9:

    boves hic perfunduntur,

    bathe themselves, Varr. R. R. 1, 13, 3; Plin. 18, 7, 14, § 72.—
    B.
    Transf.
    1.
    To pour into any thing (post-Aug.):

    sextarios musti in vas,

    Col. 12, 24, 3.—
    2.
    To cause to flow out, i. e. to knock out an eye (post-class.):

    ut oculus puero perfunderetur,

    Dig. 9, 2, 5, § 3 dub. (al. perfodere or effundere).—
    3.
    Of perspiration or of streams, to pour or flow over, to drench, bathe ( poet. and in post-Aug. prose):

    ossaque et artus Perfundit toto proruptus corpore sudor,

    Verg. A. 7, 459:

    tot amnium fontiumque ubertas totam Italiam perfundens,

    Plin. 3, 5, 6, § 41:

    Venafrano (oleo) piscem perfundere,

    Juv. 5, 86.—
    4.
    Of garments, to steep, dye ( poet.):

    ostro Perfusae vestes,

    steeped in purple, Verg. A. 5, 112.—
    5.
    To scatter or sprinkle over, to besprinkle, bestrew ( poet.):

    canitiem immundo perfusam pulvere turpans,

    Verg. A. 12, 611:

    sanguine currum,

    Verg. A. 11, 88:

    penates sanguine,

    Ov. M. 5, 155:

    Lethaeo perfusa papavera somno,

    Verg. G. 1, 78:

    scena perfusa croco,

    Lucr. 2, 416.—
    6.
    To cover ( poet. and in post-Aug. prose):

    omne genus perfusa coloribus,

    Lucr. 2, 821:

    auro tecta,

    Sen. Ep. 115, 9:

    pedes amictu,

    Mart. 7, 33, 3.—
    7.
    Of the sun's beams or fire, to flood or fill ( poet. and in post-Aug. prose):

    sol perfundens omnia luce,

    Lucr. 2, 148; cf. Luc. 7, 215:

    cubiculum plurimo sole perfunditur,

    Plin. Ep. 5, 6, 24:

    campos lumine (facis),

    Sil. 10, 558.—
    II.
    Trop.
    A.
    To imbue, inspire, fill with any thing (class.):

    ad perfundendum animum tamquam illiquefactae voluptates,

    Cic. Tusc. 4, 9, 20:

    sensus jucunditate quādam perfunditur,

    id. Fin. 2, 3, 6:

    sensus dulcedine omni quasi perfusi,

    id. ib. 2, 34, 114:

    di immortales, qui me horror perfudit!

    id. Att. 8, 6, 3:

    laetitiā,

    id. Fin. 5, 24, 70:

    gaudio,

    Liv. 30, 16:

    timore,

    id. 2, 63.—
    2.
    In partic., to fill with the apprehension of any thing, i. e. to disturb, disquiet, alarm:

    nos judicio perfundere,

    Cic. Rosc. Am. 29, 80:

    litora bello rapido,

    Sil. 15, 301; cf.:

    (Mars) perfusus pectora tempestate belli,

    Stat. Th. 3, 228. —
    B.
    To imbue slightly, make superficially acquainted with any thing (the fig. being borrowed from dyeing;

    post-Aug.): perseveret perbibere liberalia studia, non illa, quibus perfundi satis est, sed haec, quibus tingendus est animus,

    Sen. Ep. 36, 3; cf.:

    acceperit: si illā (notitiā) se non perfuderit, sed infecerit,

    id. ib. 110, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > perfundo

  • 15 saturo

    sătŭro, āvi, ātum, 1, v. a. [satur], to fill, glut, cloy, satiate (rare but class.; syn. satio).
    I.
    Lit.:

    animalia duce naturā mammas appetunt earumque ubertate saturantur,

    Cic. N. D. 2, 51, 128:

    armenta,

    Verg. A. 8, 213:

    nec cytiso saturantur apes,

    id. E. 10, 30:

    caede leones,

    Ov. M. 10, 541; id. Am. 2, 16, 25:

    testudines,

    Plin. 9, 10, 12, § 36:

    saturabat glebula talis Patrem ipsum,

    Juv. 14, 166:

    famem,

    i. e. to satisfy, appease, Claud. Phoen. 13; Vulg. Deut. 14, 29 et saep. —
    B.
    Transf., in gen., to fill, furnish abundantly, saturate with a thing ( poet. and in post-Aug. prose):

    nec saturare fimo pingui pudeat sola,

    Verg. G. 1, 80:

    novalia stercore,

    Col. 2, 9, 15:

    betam multo stercore,

    Pall. Febr. 24, 10:

    jejunia terrae fimo, Col. poët. 10, 82: culta aquis,

    i. e. to water, irrigate, Mart. 8, 28, 4; cf.: pallam Tyrio murice, to saturate, to dye or color richly, Ov. M. 11, 166; Mart. 8, 48, 5; Claud. in Ruf. 1, 208:

    capillum multo amomo,

    to anoint, Stat. S. 3, 4, 82:

    tabulas pice,

    to smear, cover, Vitr. 10, 11 fin.; cf.:

    aditus murium querno cinere,

    Pall. 1, 35, 11:

    horrea,

    to fill, stuff, Lucil. Aetn. 266.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to fill, satisfy, content, sate:

    mens erecta saturataque bonarum cogitationum epulis,

    Cic. Div. 1, 29, 61:

    homines saturati honoribus,

    id. Planc. 8, 20:

    ex eorum agris atque urbibus expleti atque saturati cum hoc cumulo quaestus decederent,

    id. Verr. 2, 3, 42, § 100:

    saturavi perfidiam et scelus proditorum,

    id. Dom. 17, 44; Cat. 64, 220:

    saturavit se sanguine civium,

    Cic. Phil. 2, 24, 59:

    crudelitatem,

    to satisfy, sate, id. Vatin. 3, 6.—In a Gr. construction: Juno necdum antiquum saturata dolorem, not yet satisfied or assuaged, Verg. A. 5, 608.—
    * B.
    In partic., subject. (for the usu. satio), to cause to loathe, to make weary of or disgusted with a thing: hae res vitae me saturant, * Plaut. Stich. 1, 1, 18.—Hence, sătŭ-rātus, a, um, P. a. (acc. to I. B.); of color, full, rich:

    color saturatior,

    Plin. 21, 8, 22, § 46.

    Lewis & Short latin dictionary > saturo

  • 16 spumo

    spūmo, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [spuma].
    I.
    Neutr., to foam, froth ( poet. and in post-Aug. prose): caeruleum spumat sale, Enn. ap. Gell. 2, 26 (Ann. v. 378 Vahl.):

    maria salsa spumant sanguine,

    id. Non. 183, 19 (Trag. v. 145 ib.):

    fluctu spumabant caerula cano,

    Verg. A. 8, 672:

    adductis spumant freta versa lacertis,

    id. ib. 5, 141; cf. Lucr. 3, 493:

    spumans aper,

    Verg. A. 4, 158; Claud. Rapt. Pros. 2, 243: Amasenus spumabat, [p. 1748] Verg. A. 11, 548:

    equus spumat habenis,

    Luc. 6, 399:

    pocula bina novo spumantia lacte,

    Verg. E. 5, 67:

    patera,

    id. A. 1, 739; cf.:

    spumat plenis vindemia labris,

    id. G. 2, 6:

    spumans bilis,

    Cels. 7, 23; Plin. 32, 7, 25, § 78:

    terra respersa aceto spumat,

    foams up, boils up, effervesces, Cels. 5, 27, 4:

    frena spumantia,

    covered with foam, Verg. A. 4, 135; 5, 817:

    mella,

    id. G. 4, 140:

    sanguis,

    id. A. 9, 456.—Of an angry person:

    spumantibus ardens visceribus,

    Juv. 13, 14. —
    II. * A.
    Lit.: saxa salis niveo spumata liquore, Cic. Poët. Div. 1, 7, 13.—
    B.
    Trop.:

    ex ore scelus,

    Auct. Her. 4, 55, 68; Claud. Rapt. Pros. 1, 282.

    Lewis & Short latin dictionary > spumo

  • 17 stagnantia

    1.
    stagno, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [id.].
    I.
    Neutr.
    A.
    Lit., to form a pool of standing water, to stagnate, be stagnant (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic.; cf.

    redundo): stagnans Nilus,

    Verg. G. 4, 288:

    ubi mollius solum reperit (Indus) stagnat insulasque molitur,

    Curt. 8, 9, 7:

    nam flumen, quo latius fusum est, hoc placidius stagnat,

    id. 9, 2, 17:

    aquae stagnantes,

    id. 8, 13, 9:

    stagnantibus undis,

    Sil. 5, 95:

    Nili aquae, ubi evagatae stagnant,

    Plin. 13, 11, 22, § 71; 31, 3, 21, § 31:

    stagnante Pado,

    Luc. 4, 134.—
    B.
    Transf., of places which lie under water, to be overflowed or inundated: moenia oppidi stagnabant redundantibus cloacis, Sall. Fragm. ap. Non. 138, 7:

    paludibus orbis,

    Ov. M. 1, 324:

    ripae,

    Sil. 10, 89:

    terra caede,

    id. 6, 36:

    solum,

    Plin. 17, 26, 40, § 249:

    regna sanguine,

    Sil. 12, 43.— Subst.: stagnantĭa, ium, n., inundated places:

    terrae motus fervens in umidis, fluctuans in stagnantibus,

    Plin. 2, 80, 82, § 193.—
    II.
    Act.
    A.
    Lit., to cause to stand, to make stagnant:

    quo (bitumine) aqua omnis (Maris Mortui) stagnatur,

    Just. 36, 3, 7:

    Cecropio stagnata luto,

    Stat. S. 3, 20, 110.—
    B.
    Transf., to cover with water, to overflow, inundate a place:

    Tiberis plana Urbis stagnaverat,

    Tac. A. 1, 76:

    (loca) stagnata paludibus ument,

    Ov. M. 15, 269; Col. poët. 10, 11.
    2.
    stagno, āvi, ātum, 1, v. a. [stagnum = stannum; cf. stagneus, s. v. stanneus].
    I.
    Lit., to overlay or plate with stannum (post-class.), Plin. Val. 1, 31 med.; 3, 4 med.
    II.
    Trop., to make fast, strengthen, fortify:

    se adversus insidias,

    Just. 37, 2, 6:

    potionibus stagnata animalia,

    strengthened, invigorated, Veg. 1, 18 fin.; 3, 2, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > stagnantia

  • 18 stagno

    1.
    stagno, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [id.].
    I.
    Neutr.
    A.
    Lit., to form a pool of standing water, to stagnate, be stagnant (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic.; cf.

    redundo): stagnans Nilus,

    Verg. G. 4, 288:

    ubi mollius solum reperit (Indus) stagnat insulasque molitur,

    Curt. 8, 9, 7:

    nam flumen, quo latius fusum est, hoc placidius stagnat,

    id. 9, 2, 17:

    aquae stagnantes,

    id. 8, 13, 9:

    stagnantibus undis,

    Sil. 5, 95:

    Nili aquae, ubi evagatae stagnant,

    Plin. 13, 11, 22, § 71; 31, 3, 21, § 31:

    stagnante Pado,

    Luc. 4, 134.—
    B.
    Transf., of places which lie under water, to be overflowed or inundated: moenia oppidi stagnabant redundantibus cloacis, Sall. Fragm. ap. Non. 138, 7:

    paludibus orbis,

    Ov. M. 1, 324:

    ripae,

    Sil. 10, 89:

    terra caede,

    id. 6, 36:

    solum,

    Plin. 17, 26, 40, § 249:

    regna sanguine,

    Sil. 12, 43.— Subst.: stagnantĭa, ium, n., inundated places:

    terrae motus fervens in umidis, fluctuans in stagnantibus,

    Plin. 2, 80, 82, § 193.—
    II.
    Act.
    A.
    Lit., to cause to stand, to make stagnant:

    quo (bitumine) aqua omnis (Maris Mortui) stagnatur,

    Just. 36, 3, 7:

    Cecropio stagnata luto,

    Stat. S. 3, 20, 110.—
    B.
    Transf., to cover with water, to overflow, inundate a place:

    Tiberis plana Urbis stagnaverat,

    Tac. A. 1, 76:

    (loca) stagnata paludibus ument,

    Ov. M. 15, 269; Col. poët. 10, 11.
    2.
    stagno, āvi, ātum, 1, v. a. [stagnum = stannum; cf. stagneus, s. v. stanneus].
    I.
    Lit., to overlay or plate with stannum (post-class.), Plin. Val. 1, 31 med.; 3, 4 med.
    II.
    Trop., to make fast, strengthen, fortify:

    se adversus insidias,

    Just. 37, 2, 6:

    potionibus stagnata animalia,

    strengthened, invigorated, Veg. 1, 18 fin.; 3, 2, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > stagno

  • 19 superinduco

    sŭpĕr-indūco, xi, ctum, 3, v. a.
    I.
    Lit., to draw over, cover over (post-Aug.):

    corpus,

    Quint. 5, 8, 2 N. cr.:

    terram,

    Plin. 15, 17, 18, § 61:

    tabellas cerā delitā,

    Just. 2, 10, 14.—
    II.
    To cause to come upon, to bring upon:

    eis principes,

    Vulg. 2 Par. 33, 11:

    in nos magnum malum,

    id. Dan. 9, 12.—
    III.
    Trop., to mention afterwards, to add:

    dispositionem caeli,

    Tert. adv. Herm. 26.

    Lewis & Short latin dictionary > superinduco

  • 20 umbra

    umbra, ae, f. [etym. dub.; Curt. compares Sanscr. ambara, an encircling], a shade, shadow.
    I.
    Lit.:

    cum usque quaque umbra est, tamen Sol semper hic est,

    Plaut. Most. 3, 2, 79:

    illa platanus, cujus umbram secutus est Socrates,

    Cic. de Or. 1, 7, 28:

    fiebat, ut incideret luna in eam metam, quae esset umbra terrae, etc.,

    id. Rep. 1, 14, 22; cf. id. Div. 2, 6, 17:

    colles... afferunt umbram vallibus,

    id. Rep. 2, 6, 11:

    nox Involvens umbrā magnā terramque polumque,

    Verg. A. 2, 251:

    spissis noctis se condidit umbris,

    id. ib. 2, 621:

    majoresque cadunt altis de montibus umbrae,

    id. E. 1, 84; 5, 70:

    pampineae,

    id. ib. 7, 58:

    certum est mihi, quasi umbra, quoquo ibis tu, te persequi,

    Plaut. Cas. 1, 4; cf. id. Most. 3, 2, 82.—Prov.: umbras timere, to be afraid of shadows, i. e. to fear without cause, Cic. Att. 15, 20, 4:

    umbram suam metuere,

    Q. Cic. Petit. Cons. 2, 9:

    ipse meas solus, quod nil est, aemulor umbras,

    Prop. 2, 34 (3, 32), 19.—
    B.
    Transf.
    1.
    In painting, the dark part of a painting, shade, shadow:

    quam multa vident pictores in umbris et in eminentiā, quae nos non videmus!

    Cic. Ac. 2, 7, 20; so (opp. lumen) Plin. 35, 5, 11, § 29; 35, 11, 40, § 131; 33, 3, 57, § 163.—
    2.
    A shade, ghost of a dead person ( poet. and in post-Aug. prose; cf.:

    Manes, Lemures): nos ubi decidimus, Quo dives Tullus et Ancus, Pulvis et umbra sumus,

    Hor. C. 4, 7, 16:

    ne forte animas Acherunte reamur Effugere aut umbras inter vivos volitare,

    Lucr. 4, 38; cf.:

    cornea (porta), quā veris facilis datur exitus umbris,

    Verg. A. 6, 894; Tib. 3, 2, 9; Verg. A. 5, 734; Hor. C. 2, 13, 30; id. S. 1, 8, 41; Plin. 30, 2, 6, § 18; Suet. Calig. 59 al.:

    Umbrarum rex,

    i. e. Pluto, Ov. M. 7, 249; so,

    dominus,

    id. ib. 10, 16.— In the plur. umbrae, of a single dead person:

    matris agitabitur umbris,

    Ov. M. 9, 410; 8, 476; 6, 541; Verg. A. 6, 510; 10, 519 al.—
    3.
    Like the Greek skia, an uninvited guest, whom an invited one brings with him (cf. parasitus), Hor. S. 2, 8, 22; id. Ep. 1, 5, 28; Plaut. Pers. 2, 4, 27; so, of an attendant:

    luxuriae,

    Cic. Mur. 6, 13.—
    4.
    A shade, shady place, that which gives a shade or shadow (as a tree, house, tent, etc; poet.);

    of trees: nudus Arboris Othrys erat nec habebat Pelion umbras,

    Ov. M. 12, 513; so id. ib. 10, 88; 10, 90; 14, 447; Verg. G. 1, 157, id. E. 9, 20; 5, 5; Sil. 4, 681:

    Pompeiā spatiabere cultus in umbrā,

    i. e. in the Pompeian portico, Prop. 4 (5), 8, 75; so,

    Pompeia,

    Ov. A. A. 1, 67; 3, 387:

    vacuā tonsoris in umbrā,

    in the cool barber's shop, Hor. Ep. 1, 7, 50:

    studia in umbrā educata,

    in the closet, study, Tac. A. 14, 53; cf.:

    rhetorica,

    i. e. the rhetorician's school, Juv. 7, 173:

    dum roseis venit umbra genis,

    i. e. down, beard, Stat. Th. 4, 336; cf.: dubia lanuginis, Claud. Nupt. Pall. et Celer. 42: nunc umbra nudata sua jam tempora moerent, i. e. of hair, Petr. poët. 109: summae cassidis umbra, i. e. the plume or crest, Stat. Th. 6, 226:

    sed non erat illi Arcus et ex umeris nullae fulgentibus umbrae,

    i. e. quivers, id. S. 3, 4, 30.—
    5.
    A fish, called also sciaena; a grayling, umber: Salmo thymallus, Linn.; Enn. ap. App. Mag. p. 299 (Heduph. v. 7 Vahl.); Varr. L. L. 5, § 77 Müll.; Ov. Hal. 111; Col. 8, 16, 8; Aus. Idyll. 10, 90.—
    II.
    Trop., like the Engl. shadow or shade.
    A.
    Opp. to substance or reality, a trace, obscure sign or image, faint appearance, imperfect copy or representation, semblance, pretence (cf. simulacrum):

    veri juris germanaeque justitiae solidam et expressam effigiem nullam tenemus, umbrā et imaginibus utimur,

    Cic. Off. 3, 17, 69:

    umbra et imago civitatis,

    id. Rep. 2, 30, 53:

    umbra et imago equitis Romani,

    id. Rab. Post. 15, 41: o hominem amentem et miserum, qui ne umbram quidem umquam tou kalou viderit! id. Att. 7, 11, 1:

    in quo ipsam luxuriam reperire non potes, in eo te umbram luxuriae reperturum putas?

    id. Mur. 6, 13: in comoediā maxime claudicamus... vix levem consequimur umbram, Quint. 10, 1, 100:

    sub umbrā foederis aequi servitutem pati,

    Liv. 8, 4, 2:

    umbras falsae gloriae consectari,

    Cic. Pis. 24, 57:

    umbra es amantum magis quam amator,

    Plaut. Mil. 3, 1, 31:

    mendax pietatis umbra,

    Ov. M. 9, 459:

    libertatis,

    Luc. 3, 146:

    belli,

    Sil. 15, 316:

    umbras quasdam veritatis habere,

    Plin. 30, 2, 6, § 17; Claud. Laud. Stil. 1, 273.—
    B.
    Shelter, cover, protection:

    umbra et recessus,

    Cic. de Or. 3, 26, 101:

    umbrā magni nominis delitescunt,

    Quint. 12, 10, 15:

    umbra vestri auxilii tegi possumus,

    Liv. 7, 30, 18:

    sub umbrā auxilii vestri latere volunt,

    id. 32, 21, 31:

    sub umbrā Romanae amicitiae latebant,

    id. 34, 9, 10:

    morum vitia sub umbrā eloquentiae primo latebant,

    Just. 5, 2, 7.—
    C.
    Rest, leisure:

    ignavā Veneris cessamus in umbrā,

    Ov. Am. 2, 18, 3; Albin. Ob. Maec. 98.

    Lewis & Short latin dictionary > umbra

См. также в других словарях:

  • Cause — • Cause, as the correlative of effect, is understood as being that which in any way gives existence to, or contributes towards the existence of, any thing; which produces a result; to which the origin of any thing is to be ascribed Catholic… …   Catholic encyclopedia

  • Cover Her Face —   1s …   Wikipedia

  • Cause Of Death — Saltar a navegación, búsqueda Cause Of Death Álbum de Obituary Publicación 1990 Género(s) Death Metal …   Wikipedia Español

  • Cover crop — Agriculture General …   Wikipedia

  • cover — [[t]kʌ̱və(r)[/t]] ♦ covers, covering, covered 1) VERB If you cover something, you place something else over it in order to protect it, hide it, or close it. [V n with n] Cover the casserole with a tight fitting lid... [V n] He whimpered and co …   English dictionary

  • Cause of Death (album) — Infobox Album | Name = Cause Of Death Type = studio Artist = Obituary Released = 1990, reissued in 1997 Genre = Death metal Length = 41:02 Label = Roadrunner Records Producer = Scott Burns and Obituary Reviews = *Allmusic Rating|3.5|5 [http://www …   Wikipedia

  • Cause and Effect (Maria Mena album) — Infobox Album | Name = Cause And Effect Type = studio Artist = Maria Mena Released = September 15, 2008 Genre = Pop Length = 38:20 Label = Sony Music, Columbia Records Europe Last album = Apparently Unaffected (2005/2006) This album = Cause And… …   Wikipedia

  • Cover test — A cover test is an objective determination of the presence and amount of ocular deviation. It is typically performed by orthoptists, ophthalmologists and optometrists during eye examinations. The two primary types of cover tests are the… …   Wikipedia

  • Cause for Conflict — Infobox Album Name = Cause for Conflict Type = studio Artist = Kreator Released = 1995 Recorded = Ocean Studios, Burbank, California Genre = Thrash metal Industrial metal Groove metal Avant garde metal Length = 47:28 Label = G.U.N. Records… …   Wikipedia

  • Cover Her Face (novel) — infobox Book | name = Cover Her Face title orig = translator = image caption = author = P. D. James cover artist = country = United Kingdom language = English series = Adam Dalgliesh #1 genre = Crime, Mystery novel publisher = Faber and Faber… …   Wikipedia

  • cover into — transitive verb 1. : to transfer to : enter into the receipt records of : assign to the control of funds covered into the treasury by the bill 2. : to cause to be included or embraced within or under a particular system or category the power to… …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»